Kaldırma-iletme makinalarında yaygın elemanlarına yer verildiğinden burada teçhizatının Çalışma Yükü Limiti'ne eşit
olarak kullanılan sapanlar ve bunların daha çok bu kitaplarda yer almayan olabilir. Bu bağlantıda halat yüksükle-
bağlantıları genelde göz ardı edilmek- hususlara yer verilecektir. Ayrıca, rinin kullanılması önemlidir.
t edir. Sade c e ka ldırma -il e tme konuya ilişkin standartların verilmesi
m Tek dikey bağlama; gevşek malze-
akinalarına (vinç, forklift, caraskal vb.) yerine, mümkün olduğunca uygulamaya
meleri, çok uzun malzemeleri ve
gereken önemi vermek yeterli dönük bilgiler verilmeye çalışılacaktır.
o dengelemesi zor olan malzemeleri
lamayacaktır. Çünkü, yükün kaldırıl- Uygulamada bazı terimlerin çok farklı
ması ve taşınmasında sadece bu şekillerde kullanıldığını (şanzıman/vites kaldırmak için kullanılmamalıdır. Yükü
makinalar kullanılmamaktadır. Çoğu kez kutusu/dişli kutusu vb.) bilmekteyiz. terazide tutmak zor olduğu gibi, yükün
bunlarla birlikte sapan ve bağlantı Burada konu daha çok resimlerle kendi etrafında dönmesi ile beklenme-
elemanları da kullanılmaktadır. anlatılacağı için bu terimlerin yen sonuçlara da açıktır. Yani dönmeye
Dolayısıyla, sadece yüke göre makina anlaşılması da kolaylaşacaktır.
izin verdiğinden, bu bağlama şeklinde
seçimi, makinanın kontrolü ve periyodik yük üzerinde kontrol sağlanması zordur.
bakımının yapılması yeterli olmaya- Tek dikey bağlantıyı sadece üzeri dişli
caktır. İşe uygun sapan seçimi, bunların Sapan terimi; çelik halatları, elyaf yük halkası (gözlü cıvata) ya da
bakımı ve periyodik kontrollerinin
halatları, zincirleri, dokumaları vb. zincirlerle donatılmış malzemeler için
yapılması İş Güvenliği açısından
kapsayan çok çeşitli kombinasyonları kullanın.
gereklidir.
içerir. Uygun olmayan sapan uygula-
maları tehlikeli olabileceğinden burada
Bu konu, İş Kanunu'na bağlı olarak
pratikte yaygın olarak kullanılan sapan İki veya daha fazla tek bağ, gerekli
çıkarılan tüzük ve yönetmelikler ile
uygulamalarından örnekler verilmeye kaldırma kulakları ya da halkaları olan
yayımlanan diğer mevzuatlarda açık bir
çalışılacaktır. cismi kaldırmak amacıyla kullanılır. Uç
şekilde belirtilmiştir. Örneğin;
bağlantılar uygun kullanılmışsa ve yük
- 1475 sayılı İş Kanunu'nda 7. Bölüm, kollar arasında eşit bir şekilde
Yükü, sapanın tek dikey parçasıyla ya da
Kaldırma Makinalarında Alınacak dağıtılmışsa, kol bağlantı mükemmel bir
koluyla kaldırır.Yükün toplam ağırlığı,
Güvenlik Tedbirleri, (madde 373- yük dengesi sağlar. Kanca, doğrudan
tek kol tarafından taşınır, sapan açısı 90
437) yükün ağırlık merkezinin üzerindedir.
derecedir (sapan açısı, yataydan ölçülen
- 4857 sayılı İş Kanunu'nda; İş Yükü eşit bir şekilde dağıtmak için kol
değerdir) ve yükün ağırlığı, sapan ve
Ekipmanlarının Kullanılmasında uzunluklarının germe donanımları
Sağlık ve Güvenlik Şartları
(fırdöndü) ile ayarlanması gerekli
Yönetmeliği, Ek-II İş Ekipmanının
olabilir. Kol bağlantının doğru kullanımı
Kullanımı İle İlgili Hususlar, 3.1.4
için her bir kola gelen yükün eşit olması,
- Güvenlik ve Sağlık İşaretleri
bir kola aşırı yük gelmemesi gerekir.
Yönetmeliği, Ek-IX El İşaretleri İçin
Bunu sağlamak için de kol açılarının
Asgari Gerekler,
dikkatli bir şekilde ölçülmesine gerek
- Makina Emniyet Yönetmeliği
duyulur.
(98/37/AT), 4. Kaldırma İşlemi
Sebebiyle Meydana Gelen Belirli Dört kollu bir sapanla katı bir yük
Tehlikeleri Önlemek İçin Temel kaldırıldığında yük eşit bir şekilde
Sağlık ve Güvenlik Kuralları vb. dağıtılamayacağından, yükün iki ya da
Odamızın
üç kolla taşındığını farz edin ve dört
daha önce yayımlamış olduğu
kollu sapanı iki kollu sapan gibi
kitapların bazılarında ( MMO Yayın No:
303, 272) sapan ve diğer bağlant düşünün.
ı
SAPAN KONFİGÜRASYONLARI
Kol (Palamar) Bağlantı (Şekil 2-3-4)
Tek, DİKEY Bağlantı ( Düz çekme ) (Şekil 1)
S